Mamy przyjemność zaprezentować najnowszą analizę CAKE/KOBiZE pt. „CBAM and Budgetary Revenue. Prospects for EU and Poland” wykonaną w ramach projektu LIFE ENSPIRE. Publikacja dotyczy potencjalnych wpływów budżetowych z tytułu mechanizmu CBAM.
Publikacja dostępna jest do pobrania tutaj w języku angielskim: https://climatecake.ios.edu.pl/wp-content/uploads/2025/11/LIFE_ENSPIRE_CBAM-and-Budgetary-Revenue.-Prospects-for-the-EU-and-Poland.pdf
Unia Europejska wprowadza obecnie bardzo istotne zmiany w polityce klimatycznej. Jednym z kluczowych elementów tych działań jest mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO₂ (tzw. Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM), powiązany z reformą EU ETS i stopniowym odchodzeniem od bezpłatnych uprawnień. Od 2026 r. CBAM stanie się obowiązkowym instrumentem rozliczania emisji związanym z importem do UE, a od 2028 r. również jednym ze źródeł unijnych dochodów.
W związku z tym rośnie zapotrzebowanie na kompleksowe analizy oceniające potencjalne skutki gospodarcze, fiskalne i konkurencyjne tego mechanizmu. Komisja Europejska pod koniec 2025 r. przedstawi propozycję rozszerzenia CBAM o kolejne produkty. Jednocześnie w wielu państwach spoza UE trwają prace nad własnymi systemami cen od emisji, które w przyszłości będą wpływać zarówno na poziom obciążeń wynikających z mechanizmu CBAM, jak i na kształt wpływów do budżetu UE.
Raport przedstawia szczegółowe scenariusze dotyczące wysokości przychodów z CBAM dla Unii Europejskiej oraz Polski w latach 2030 i 2035, uwzględniając różne ścieżki cenowe poza UE oraz możliwe kierunki rozszerzania zakresu CBAM. Analiza pokazuje, w jaki sposób mechanizm ten zaczyna odgrywać coraz istotniejszą rolę fiskalną jako nowe źródło zasobów własnych UE. To jedno z najbardziej kompleksowych opracowań dotyczących fiskalnego wymiaru CBAM oraz jego powiązań z politykami klimatycznymi w krajach spoza UE.
W szczególności w raporcie CAKE dokonano oceny:
- potencjału dochodowego CBAM dla UE i Polski w latach 2030 i 2035,
- wpływu różnych wariantów polityk cenowych CO₂ w krajach trzecich,
- konsekwencji rozszerzenia listy produktów objętych CBAM oraz włączenia emisji pośrednich,
- skutków CBAM dla państw sąsiednich i kandydujących do UE, w tym Turcji, Ukrainy i państw Bałkanów Zachodnich.
Analiza wyraźnie wskazuje na potrzebę rozszerzenia CBAM na dodatkowe sektory. Rozszerzenie mechanizmu jest kluczowym krokiem w kierunku rzeczywistej ochrony przemysłu europejskiego przed ucieczką emisji. Ogranicza ono możliwość omijania kosztów klimatycznych poprzez import większej ilości przetworzonych towarów spoza UE i wzmacnia integralność całego systemu EU ETS. Analiza wyraźnie pokazuje, że szerszy zakres CBAM nie tylko zmniejsza ryzyko przeniesienia produkcji poza UE, ale także wzmacnia pozycję przemysłu europejskiego (w tym polskiego i środkowo-wschodnioeuropejskiego) chroniąc go przed produktami o wysokiej emisji pochodzącymi z jurysdykcji bez porównywalnych przepisów klimatycznych. Jednocześnie CBAM staje się poważnym i stosunkowo stabilnym źródłem dochodów, które powinno być wyraźnie wykorzystywane do finansowania transformacji: inwestowania w czyste technologie, modernizacji przemysłowej i wspierania regionów, które ponoszą najwyższe koszty dostosowania.
Zapraszamy do lektury!
W przypadku pytań prosimy o kontakt: cake@kobize.pl